Akoestiek in de kerk: zo gaan wij om met audio in kerkgebouwen

Nederland beschikt over een groot aantal kerkgebouwen. Mede door het teruglopend aantal kerkbezoekkers krijgen deze gebouwen in toenemende mate een multifunctionele toepassing. Daarbij komt er steeds meer aandacht voor een goede spraakverstaanbaarheid. “Waarom klinkt het in de kerk lang niet zo goed als wanneer ik een kerkdienst thuis via de tv volg?” is dan ook een veelgehoorde opmerking. Zo’n opmerking zien wij als een mooie uitdaging. Want ja, de akoestiek in kerkgebouwen is in eerste instantie niet ideaal.

Galm nadrukkelijk aanwezig

Geluidsversterking in een kerkgebouw is niet zo makkelijk als het lijkt, vanwege de akoestiek. Deze gebouwen zijn vaak ontworpen met een lange galmtijd om orgelmuziek en gezang goed tot zijn recht te laten komen. Dit gaat dan ook in de meeste gevallen prima, omdat een eventueel vals nootje wel “verdwijnt” in de galm van het volledige koor. Helaas betekent dit ook dat de verstaanbaarheid van een spreker verdwijnt in dezelfde galm. Sterker nog: iedere luidspreker die in een kerkgebouw wordt geplaatst is natuurlijk ook weer een extra galmbron, waardoor wel het geluidsvolume toeneemt, maar de spraakverstaanbaarheid juist afneemt!

Akoestische uitdaging

Precies, de akoestiek in kerkgebouwen is niet ideaal voor het weergeven van elektronisch versterkte spraak of muziek. Wat kunnen wij doen om toch een optimaal resultaat te bereiken?

Om te beginnen zal er een plan moeten komen waarin wordt aangegeven waar het gebouw voor gebruikt gaat worden. Vaak wordt dan aangegeven dat het gebouw multifunctioneel inzetbaar zal moeten zijn. Dus orgelmuziek, koormuziek en band optredens. Maar ook kerkdiensten, tentoonstellingen, vergaderingen en congressen. Het probleem is dat al deze toepassingen andere eisen stellen aan de akoestiek van de kerk…

Heb je al hoofdpijn? Wij niet hoor!

Akoestische meeting

In galmrijke gebouwen is het aan te bevelen om eerst een akoestische meting te laten maken. Bij zo’n akoestische analyse wordt de spraakverstaanbaarheidsindex (STI waarde), de nagalmtijd en de reflectiewaarde bepaald. Vaak wordt er dan ook een (bouwkundig) advies gegeven om deze waarden te optimaliseren voor multifunctionele inzetbaarheid. Met dit advies kunnen wij aan de slag.

Gelukkig beschikken wij tegenwoordig over een breed scala aan luidsprekers die speciaal ontworpen zijn voor deze situaties. Deze zogenaamde array (of zuil) luidsprekers zijn de laatste jaren behoorlijk doorontwikkeld en kunnen bij de juiste plaatsing en configuratie vaak leiden tot een verbluffend resultaat. Met deze luidsprekers kunnen wij het geluid projecteren op de plaatsen waar we het willen hebben, waardoor reflecties vanaf een vloer, wand of plafond worden geminimaliseerd. En dit bevorderd natuurlijk weer de spraakverstaanbaarheid. Ook beschikken deze luidsprekers tegenwoordig over ruim voldoende vermogen om een band goed te kunnen versterken. Door de richtwerking van de luidsprekers wordt ook hier weer de galm tot een minimum beperkt.

Door het toepassen van een systeem processor beschikken wij over de mogelijkheid de geluidsweergave nog verder te optimaliseren. De microfoons kunnen optimaal worden afgeregeld en het systeem kan volledig worden “afgetuned” op de betreffende ruimte. Niet onbelangrijk: voor slechthorenden kunnen we ook nog een ringleiding aanleggen.